UITING VAN FAALANGST
Faalangst omvat drie verschillende componenten. Elke component verwijs naar een andere wijze waarop faalangst geuit wordt. De componenten beïnvloeden elkaar wederzijds.
Emotioneel:
Dit betreft fysiologische reacties zoals zweten, veranderingen in hartslag en ademhaling. Ook reacties zoals verdriet, kwaadheid en schaamte behoren tot deze component.
Cognitief:
Deze component gaat over de bezorgdheid over de eigen prestaties, zoals het denken over de gevolgen van falen of twijfel uit over de mogelijkheden om adequaat te presteren.
Gedrag:
Mensen met faalangst tonen vaak enkele tekorten op vlak van academische vaardigheden (nota's nemen, voorbereiden op examen, leerstof integreren,..). Daarnaast vertonen faalangstige personen vaak vermijdings- en vluchtgedrag.
Kenmerken:
Bij faalangst denken we vaak automatisch aan teruggetrokken en stille kinderen, die lijken op te gaan in de klasgroep. De uitingen, de kenmerken van faalangst zijn echt heel divers wat maakt dat het onderkennen van faalangst soms een complexe aangelegenheid kan zijn. Het is dus belangrijk om het kind of de jongere breed in kaart te brengen en zich te krijgen op verschillende factoren die faalangst kunnen verklaren.
Emotioneel - fysieke klachten
Een aantal veel voorkomende fysieke klachten bij faalangst zijn:
- zweten
- trillen
- blozen - rode vlekken
- hoofdpijn
- buikpijn, maagpijn, misselijkheid
- hyperventilatie
- veelvuldig moeten plassen
- hartkloppingen
- slecht slapen
- verdriet en schaamte
- overbeweeglijk gedrag: friemelen en prutsen
Cognitief
- vaak stil of terug getrokken zijn
- negatieve opmerkingen maken over zichzelf of over anderen
- nood aan veel feedback, aanvaarden moeilijk complimenten
- overgevoelig aan kritiek
- wanneer ze successen ervaren, schrijven ze dit vaak toe aan externe factoren en niet aan zichzelf.
- schat de eigen mogelijkheden laag in.
Gedrag:
- geen vragen stellen of hypergedetailleerde vragen stellen
- vluchtgedrag vertonen door te dagdromen of opdrachten te vermijden
- zich verbaal agressief of brutaal gedragen
- de clown uithangen
- vaak gespannen en nerveus, voornamelijk in onverwachte situaties
- proberen om op te gaan in de groep of als de leerkracht een vraag stelt
- besteden vaak ontzettend veel tijd aan huistaken en opdrachten dan nodig
- leren veel zaken uit het hoofd.
Diversiteit:
Kenmerken van faalangst uiten zich op diverse mogelijke manieren. Al kan je deze kenmerken vaak koppelen aan een actieve of passieve faalangst. Daarnaast zijn de kenmerken ook terug te brengen onder de diverse soorten van faalangst: sociale faalangst, cognitieve en motorische faalangst.
Bij het in kaart brengen van de mate faalangst bij een kind is het dus ook belangrijk om hier oog voor te hebben en dit gedetailleerd in kaart te brengen. Door leerlingen gericht en systematisch te gaan observeren, kunnen we zinvolle gegevens krijgen over context en situaties waarin faalangst bij dit kind zich voordoet en op welke manier het kind hiermee omgaat.
Ik verwijs hierbij graag naar onderstaand observatieformulier dat u kan gebruiken.
U kan bij de onderstaande knoppen meer informatie vinden over faalangst.
Indien u graag terug naar de startpagina gaat of de hoofdpagina 'Faalangst' kan u op onderstaande knop drukken.